Lula’ya darbe teşebbüsü: Bolsonaro yandaşları kamu binalarını bastı

bencede

New member
Brezilya eski Devlet Lideri Jair Bolsonaro’nun destekçisi binlerce kişi ülkede Kongre ve Yüksek Mahkeme’yi bastı, Başkanlık Sarayı’nı kuşattı. Bolsonaro’nun destekçileri Brezilya bayrağının sarı-yeşil renklerinde tişörtler giyerek, başkentteki demokratik kurumlarının bulunduğu binaları tahrip etti. Ekim 2022’deki cumhurbaşkanlığı seçimlerini eski Cumhurbaşakanı Luiz Inácio Lula da Silva’ya kaybeden çok sağcı Jair Bolsonaro, ABD’ye kaçmıştı. Fakat Bolsonaro destekçileri, Lula’ya karşı ayaklandı. Başşehir Brazilya’da toplanan yüzlerce kişi kamu binalarının olduğu Palacio do Planalto’ya akın etti. Polisin müdahalede yetersiz kaldığı olaylar, ABD’deki 6 Ocak Kongre Binası Baskını’na benzerliğiyle dikkat çekti. Binalarda denetim sağlanırken, ülkede OHAL ilan edildi.

Luiz Inácio Lula


YAKIP YIKTILAR

Ordudan müdahale talebiyle slogan atan Bolsonaro destekçileri, polis bariyerini aşarak Kongre binasına girdi. Birtakım göstericilerin Temsilciler Meclisi ve Senato binalarının çatısına çıktığı görüldü. Toplumsal medyada yayınlanan görüntülerde, göstericilerin Kongre binası ortasındaki eşyaları yaktığı, pencereleri kırıp sandalyeleri dışarı attığı ve kamu malına önemli ziyan verdiği görüldü.



KONTROL ALTINA ALINDI

Olayların büyümesine mani olamayan ve pasif kalmakla eleştirilen başşehir polisi, geç de olsa binaların etrafını kuşattı. Göstericilerin büyük hasara yol açtığı kongre ve mahkeme binasına göz yaşartıcı gaz ve ses bombalarıyla müdahalede bulunan güvenlik güçleri, kısa vakitte denetimi sağladı. Binaların içi boşaltılırken, göstericiler ile güvenlik güçleri içinde arbede yaşandı. Brezilya basını, 1200 kişinin gözaltına alındığını yazdı.



FEDERAL MÜDAHALE YETKİSİ

Brezilya Devlet Lideri Lula da Silva, olayların olduğu sırada resmi ziyaret için gittiği Sao Paulo’da bulunuyordu. bir süre sessizliğini koruyan Lula, yaptığı açıklamada, olayla ilgili yakalananların “terörist” olarak değerlendirileceğini söylemiş oldu. Hücumlara katılanları “vandallar, neo-faşistler ve fanatikler” olarak nitelendiren Lula, “Bunu yapanlar kanunun gücüyle cezalandırılacak. çabucak hemen hükümeti kurarken pazar gününün sessizliğinden faydalandılar. Eski cumhurbaşkanının (Bolsonaro) birkaç konuşmasının buna yol açtığı biliniyor” tabirini kullandı. Öte yandan Lula, 31 Ocak’a kadar ‘federal müdahale’ yetkisi aldığını deklare etti.

BOLSONARO SORUMLULUĞU REDDETTİ

Geçtiğimiz hafta yemin törenindilk evvel ABD’nin Florida eyaletine uçan Bolsonaro, Twitter’dan yaptığı paylaşımlarda, ayaklanmalara katılanları kınamaktan kaçındı. Göstericilere çizgiyi aşmama davetinde bulunan Bolsonaro, olayların büyümesinden sorumlu olduğu argümanlarını reddetti. Brezilya basınında çıkan haberlerde ve toplumsal medyada, eski ABD Lideri Donald Trump’ın Mar a-Lago’daki villasında konaklayan Bolsonaro’nun, Trump destekçilerinin 6 Ocak’ta denediği Kongre Binası baskını gibisi bir kalkışmayı buradan planladığı yazılmıştı.

Jair Bolsonaro


BAŞKENT VALİSİ AÇIĞA ALINDI

Lula idaresi, başkentteki demokrasi aykırısı hareketlerin bastırılmasının akabinde olaylarla ilgili inceleme başlattı. Brezilya Yüksek Mahkemesi, ülkede 40 yıldır devlet kurumlarına düzenlenen en büyük akın olduğu söz edilen ayaklanma hakkında başşehir Brasilia’nın valisini, kentteki güvenlik açıkları niçiniyle 90 gün boyunca nazaranvden aldı.

2021’DE DE DENEMİŞTİ

Öte yandan Bolsonaro’nun 2021 yılında benzeri bir ayaklanmayı planladığı ortaya çıktı. Olaylar daha sonrasında, 2021 yılında yayınlanan, 26 ülkeden 150’den çok parlamenter, bakan ve üst seviye siyasetçinin imzaladığı bir bildiri gündeme geldi. İmzacılar, metinde Bolsonaro’nun 7 Eylül’de 2021’de ‘ayaklanma’ planladığı konusunda ikazda bulunuyor. Bolsonaro 10 Ağustos 2021’de yaptığı bir konuşmada, seçim sisteminde ıslahat yapmak istediğini duyurmuştu. Kongrenin kendisine karşı geleceğini argüman eden Bolsonaro, o periyot seçimleri iptal etmekle tehdit etmiş, halkı 7 Eylül’de halkı sokaklara davet etmiş ve Kongre Binası önünde toplanmaya çağırmıştı. Bildiride, Bolsonaro’nun 6 Ocak ABD Kongre Baskını gibisi bir ayaklanmayı hedeflediği istikametindeki ihtarlar dikkat çekiyor.

DIŞİŞLERİ’NDEN DAYANAK MESAJI

Baskının denetim altına alınması daha sonrası hayli sayıda başkan, Lula’ya dayanak iletileri yayınladı. Türkiye Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Brezilya’daki şiddet aksiyonları kınandı. Yayınlanan bildiride, Türkiye’nin kelam konusu aksiyonlar karşısında Lula da Silva hükümeti ve Brezilya halkıyla dayanışma içerisinde olduğunun altı çizildi. Avrupa Birliği (AB), bildiri yayınlayarak Lula’ya takviye verdiklerini ve göstericileri kınadıklarını duyurdu. AB Dış Alakalar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Bolsonaro destekçilerinin hükümet binalarına baskınını kuvvetle kınadıklarını belirtti. ABD Lideri Joe Biden, Bolsonaro destekçilerinden çok sağcı yüzlerce kişinin Ulusal Kongre’ye baskın düzenlemesini kınayarak, Devlet Başkanı’na takviye verdi. İspanya, Portekiz, İngiltere, İrlanda ve Latin Amerika ülkelerinin de ortalarında bulunduğu epey sayıda ülke, Lula’yı desteklediğini duyurdu.