İrritabl (huzursuz) bağırsak sendromu

Bilgin

Global Mod
Global Mod
İrritabl bağırsak sendromu (İBS) nedir?

İrritabl bağırsak sendromu yahut İBS, sindirim sisteminizi etkileyen bir küme semptomdur. Yaygın ama rahatsız edici bir gastrointestinal bozukluktur. İBS’li bireylerde çok gaz, karın ağrısı ve kramplar olur.

İşlevsel gastrointestinal sistem bozukluğu nedir?

İBS, bir cins işlevsel gastrointestinal (GI) sistem bozukluğudur. Bağırsak-beyin etkileşimi bozuklukları olarak da isimlendirilen bu şartlar, bağırsak ve beyninizin bir arada nasıl çalıştığıyla ilgili problemlerle ilgilidir.

Bu problemler sindirim sisteminizin epey hassas bulunmasına yol açar. Ayrıyeten bağırsak kaslarınızın nasıl kasıldığını da değiştirirler. Sonuç karın ağrısı, ishal ve kabızlıktır.

Farklı İBS cinsleri nelerdir?

Araştırmacılar, sahip olduğunuz bağırsak hareketi sorunlarının cinsine bakılırsa İBS’yi sınıflandırır. İBS’nin çeşidi tedavinizi etkileyebilir. Kimi ilaçlar sadece belli İBS cinsleri için çalışır.

Birden fazla vakit, İBS’li bireylerde kimi günlerde olağan, öteki günlerde olağandışı bağırsak hareketleri olur. Sahip olduğunuz İBS çeşidi, yaşadığınız olağandışı bağırsak hareketlerine bağlıdır:

  • Kabızlık dominan İBS (İBS-C): Gaitanızın birden fazla sert ve topaklı.
  • İshal dominan İBS (İBS-D): Gaitanızın birden fazla gevşek ve sulu
  • Karışık bağırsak alışkanlıkları olan İBS (İBS-M): Tıpkı gün hem sert birebir vakitte artmış bağırsak hareketleriniz ve gevşek ve sulu hareketleriniz var.
İBS bedenimi nasıl tesirler?

İBS’li şahıslarda kolon kası, olmayan insanlara nazaran daha fazla kasılma eğilimindedir. Bu kasılmalar kramp ve ağrıya yol açar. İBS’li şahıslar ayrıyeten daha düşük ağrı toleransına sahip olma eğilimindedir. Araştırma ayrıyeten, İBS’li şahısların GI yolunda çok bakteri olabileceğini ve semptomlara katkıda bulunabileceğini ileri sürdü.

İBS’nin öteki isimleri nelerdir?

İBS için şu isimleri duyabilirsiniz:

  • İrritabl bağırsak
  • İrritabl kolon
  • Spastik kolon
  • Midede kasılmalar, zira semptomlar ekseriyetle duygusal gerilim, gerginlik ve tasa hissettiğinizde ortaya çıkar.
İBS gelişmeninde kimler risk altındadır?

Bu durum en sık olarak, gençliğin sonlarında ve 40’lı yaşların başlarında insanlarda görülür. Bayanların İBS alma mümkünlüğü erkeklerden iki kat daha fazla olabilir. İBS birden çok aile üyesinin başına gelebilir.

Aşağıdaki durumlarda İBS açısından daha yüksek risk altında olabilirsiniz:

  • İBS’nin aile hikayesi
  • Duygusal gerilim, gerginlik yahut dert
  • Besin intoleransı
  • Fizikî yahut cinsel istismar hikayesi
  • Şiddetli sindirim sistemi enfeksiyonu
İBS’yi ne tetikler?

İBS’niz var ise, kimi şeylerin semptomları tetiklediğini fark etmiş olabilirsiniz. Yaygın tetikleyiciler içinde birtakım yiyecekler ve ilaçlar bulunur. Duygusal gerilim de bir tetikleyici olabilir. Kimi araştırmacılar, İBS’nin, hayatın gerilim faktörlerine karşı bağırsağın reaksiyonu olduğunu öne sürüyor.

İBS ne kadar yaygındır?

Yetişkin nüfusun yaklaşık %10 ila %15’inin İBS’ye sahip olduğu varsayım ediliyor. birebir vakitte, sadece %5 ila %7’si İBS tanısı almaktadır. Gastroenterologların teşhis ettiği en yaygın hastalıktır.

İBS’nin niçinleri nelerdir?

Araştırmacılar, İBS’ye neyin niye olduğunu tam olarak bilmiyorlar. Aşağıdakiler de dahil olmak üzere faktörlerin bir kombinasyonunun İBS’ye yol açabileceğini düşünüyorlar:

  • Dismotilite: GI kaslarınızın nasıl kasıldığı ve yiyecekleri GI yolu boyunca nasıl hareket ettirdiği ile ilgili sorunlar.
  • Viseral çok hassaslık: GI yolunda ekstra hassas hudutlar.
  • Beyin-bağırsak disfonksiyonu: Beyindeki ve bağırsaktaki sonlar içindeki iletişimsizlik.
İBS belirtileri nelerdir?

İBS’nin belirtileri şunları içerir:

  • Karın ağrısı yahut krampları, ekseriyetle karnın alt bölgesinde
  • Şişkinlik
  • Olağandan daha sert yahut daha gevşek olan bağırsak hareketleri
  • İshal, kabızlık yahut ikisi içinde geçiş
  • Çok gaz
  • Gaitada mukus (beyazımsı görünebilir).
İBS semptomları çoğunlukla tekrar yeniden ortaya çıkar ve bu da sizin gerilimli yahut üzgün hissetmenize niye olabilir. İdare tekniklerini öğrendikçe ve alevlenmeler üzerinde denetim kazandıkça, fizikî ve zihinsel olarak daha güzel hissetmeye başlayacaksınız.

İBS nasıl teşhis edilir?

Rahatsız edici GI semptomları yaşıyorsanız, gastroenteroloji uzmanınıza danışın. İBS teşhisinde birinci adım, tıbbi bir hikaye ve fizik muayenedir. Hekiminiz size belirtilerinizi soracaktır:

  • Bağırsak hareketleriyle ilgili ağrınız var mı?
  • Bağırsak hareketinizin sıklığında bir değişiklik fark ettiniz mi?
  • Gaitanızın görünümünde bir değişiklik oldu mu?
  • Ne çoğunlukla belirtileriniz var?
  • Belirtileriniz ne vakit başladı?
  • Hangi ilaçları alıyorsunuz?
  • Yakın vakitte hastalandınız mı yahut ömrünüzde gerilimli bir olay yaşadınız mı?
Belirtilerinize bağlı olarak, bir teşhisi doğrulamak için öbür testlere gereksiniminiz olabilir. Kan testleri, dışkı örnekleri ve görüntüleme formları, İBS’yi taklit eden öteki hastalıkları ekarte etmeye yardımcı olabilir.

Kolonoskopiye gereksinimim olacak mı?

Belirtilerinize, tıbbi geçmişinize ve öteki faktörlere bağlı olarak, hekiminiz kolonunuzu daha detaylı incelemek için esnek bir sigmoidoskopi yahut kolonoskopi önerebilir. Bu iki ayakta tedavi prosedürü benzeridir. Ortadaki fark, bir sigmoidoskopinin kolonun yalnızca alt yarısını incelemesidir. Kolonoskopi tüm kolonu inceler.

Esnek bir sigmoidoskopi, bağırsak bozukluklarını, rektal kanamayı yahut polipleri değerlendirmeye yardımcı olabilir.

Birden fazla vakit, tabipler hakikat bir teşhis koyabilir ve hatta kolonoskopi kullanarak tedavi sağlayabilir. Kolonoskopik tedavi karın ameliyatına kıyasla fazlaca daha az invaziv bir süreçtir.

Bir gastroenteroloji uzmanını görmem gerekir mi?

İBS semptomlarınız var ise, evvel aile doktorunuzla yahut nizamlı sıhhat hizmeti aldığınız iç hastalıkları uzmanı ile konuşun. Hekiminiz sizi bir gastroenteroloğa yönlendirebilir.

Bir gastroenterolog, aşağıdakiler dahil olmak üzere sindirim sistemi hastalıklarının teşhis ve tedavisinde uzmanlaşmış bir tabiptir.

İBS tedavisi nasıldır?

Herkes için tek bir terapi işe yaramaz, lakin İBS’li birçok insan kendileri için işe yarayan bir tedavi bulabilir. Gastroenteroloji uzmanınız, gereksinimleriniz için İBS tedavi planınızı şahsileştirecektir. Tipik tedavi seçenekleri içinde diyet ve hayat stili değişiklikleri yer alır. Bir diyetisyen, hayatınıza uyan bir diyet oluşturmanıza yardımcı olabilir.

Biroldukça kişi bu değişikliklerle semptomların düzeldiğini fark eder:

Diyet değişiklikleri:

  • Diyetinizdeki lifi artırın – daha fazla meyve, zerzevat, tahıl ve fındık yiyin.
  • Diyetinize ek lif ekleyin.
  • Bol su için – günde sekiz bardak.
  • Kafeinden kaçının (kahve, çikolata, çay ve gazlı içeceklerden).
  • Peynir ve sütü sınırlayın. Laktoz intoleransı, İBS’li şahıslarda daha yaygındır. Brokoli, ıspanak yahut destekler üzere öteki kaynaklardan kalsiyum aldığınızdan emin olun.
  • Semptomları güzelleştirmeye yardımcı olabilecek bir beslenme planı olan düşük FODMAP diyetini deneyin.
Aktiflik değişiklikleri:

  • Tertipli idman.
  • Sigara içmeyin.
  • Gevşeme tekniklerini deneyin.
  • Daha küçük öğünleri daha sık yiyin.
  • Hangi yiyeceklerin İBS alevlenmelerini tetiklediğini anlayabilmek için yediğiniz yiyecekleri kaydedin. Yaygın tetikleyiciler kırmızıbiber, yeşil soğan, kırmızı şarap, buğday ve inek sütüdür.
Tıbbi değişiklikler:

  • Hekiminiz, kıymetli karın ağrısı ile bir arada depresyon ve anksiyeteniz var ise, antidepresan ilaçlar reçete edebilir.
  • Öteki ilaçlar ishal, kabızlık yahut karın ağrısına yardımcı olabilir.
  • Probiyotikler sizin için bir seçenek olabilir. Bu “iyi bakteriler” semptomları güzelleştirmeye yardımcı olabilir.
  • Belirtileriniz düzelmezse hekiminizle konuşun. Belirtilere altta yatan bir durumun niye olup olmadığını görmek için daha fazla teste gereksiniminiz olabilir.
İlaçlar işe yaramazsa ne olur?

Birtakım durumlarda semptomlar tıbbi tedaviye cevap vermez. Hekiminiz sizi zihinsel sıhhat terapileri için yönlendirebilir. Birtakım hastalar şu yollarla rahatlama bulur:

  • Bilişsel davranışçı terapi.
  • Biyolojik geri bildirim.
İBS’yi önleyebilir miyim?

İBS’nin bilinen bir sebebi olmadığından, onu önleyemez yahut önleyemezsiniz. İBS’niz var ise, tetikleyicilerden kaçınarak semptomların alevlenmesini önleyebilirsiniz.

İBS’yi nasıl denetim edebilirim?

İBS’yi ele almaya çalışmak hudut bozucu olabilir. Tedavi ekseriyetle deneme yanılma halinde olabilir. Lakin düzgün haber şu ki, İBS’li neredeyse herkes kendilerine yardımcı olacak bir tedavi bulabilir.

Çoklukla, diyet ve aktivite değişiklikleri vakit içinde semptomları düzgünleştirir. Tetikleyicilerinizi belirlerken biraz sabra gereksiniminiz olabilir, bu biçimdece onlardan kaçınmak için adımlar atabilirsiniz. Fakat birkaç hafta yahut ay daha sonra, nasıl hissettiğinizde kıymetli bir güzelleşme fark edeceksiniz. Bir beslenme uzmanı, gereksinimlerinizi karşılayan sağlıklı ve doyurucu bir diyet planlamanıza yardımcı olabilir.

İBS’m var ise, bu önemli gastrointestinal sorunlar geliştirme olasılığım daha yüksek olduğu manasına mı geliyor?

Hayır, İBS sizi kolit, Crohn hastalığı yahut kolon kanseri üzere durumlar geliştirme riskine sokmaz.

İBS ölümcül müdür?

İBS ömrü tehdit edici değildir. Bu durumla yaşamak güç olabilir, zira hayatınız boyunca gelip gidebilir. Fakat İBS’yi direktörün ve onunla yaşamanın biroldukça yolu vardır.

İBS’nin tedavisi var mı?

İBS’nin tedavisi yoktur. Tedavinin hedefi semptomları denetim etmek ve yönetmektir.

Bir sıhhat kuruluşuna ne vakit gitmeliyim?

Üç aydan uzun bir süre boyunca ayda üç seferden fazla semptomlarınız var ise hekiminize danışın. Daha az çoğunlukla semptomlarınız var ise, lakin bunlar hayatınıza müdahale ediyorsa, hekiminizle konuşmanız yeterli bir fikirdir.

Kimi belirtiler daha önemli bir meseleye işaret edebilir. Aşağıdaki durumlarda hekiminizle en kısa müddette bağlantıya geçin:

  • Kanama
  • Ateş
  • Kilo kaybı
  • İlaçla geçmeyen şiddetli karın ağrısı
İBS’m var ise kendime en yeterli nasıl bakabilirim?

İBS muhtemelen ömür uzunluğu sizinle birlikte olacaktır. Lakin ömrünüzü kısaltmaz ve tedavi etmek için ameliyat olmanız gerekmez. Elinizden gelenin en düzgününü hissetmek için muhakkak yiyecekler, ilaçlar ve gerilimli durumlar dahil olmak üzere tetikleyicilerinizi belirlemeye ve bunlardan kaçınmaya çalışın. Bir diyetisyen, özel gereksinimlerinize bakılırsa besleyici bir diyet planlamanıza yardımcı olabilir. Belirtiler düzelmezse gastroenteroloji uzmanı ile konuşun.

Gastroenteroloji uzmanıma öteki ne sormalıyım?

İBS semptomlarınız var ise, gastroenteroloji uzmanınıza sorun:

  • Belirtilerime diğer bir durum niye olabilir mi?
  • Hangi ilaçlar yardımcı olabilir?
  • Hangi yiyeceklerden kaçınmalıyım?
  • Öbür hangi hayat biçimi değişiklikleri yapmalıyım?
  • Bir diyetisyen bana yardımcı olabilir mi?
  • Bir gastroenterolog görmeli miyim?
  • Ne vakit daha güzel hissetmeye başlayacağım?
İrritabl bağırsak sendromu yahut İBS ile yaşamak güç olabilir. Karın ağrısı, ishal, gaz ve şişkinlik üzere İBS semptomları çoklukla ömrünüze müdahale eder. Lakin İBS yönetilebilir. Tedavisi olmamasına karşın, diyet ve hayat şekli değişiklikleri yoluyla semptomları denetim edebilir ve güzelleştirebilirsiniz. Geçmeyen şikayetleriniz var ise, gastroenteroloji uzmanızla konuşun. bir arada, sizin için işe yarayan bir İBS tedavi planı bulabilirsiniz.